Sunday, December 16, 2007

De ban van het bos

Plotseling was het bijna doodstil geworden in het enorme grote bos. Dagen achtereen was het snerpende geluid te horen geweest van motorkettingzagen en overal lagen de gekapte boomstammen klaar voor transport. In eerste instantie werd er gedacht dat het kapkarwei klaar was. Maar niets was minder waar, door een of andere nog niet bekende oorzaak leek het er veel op dat er iets vreemds aan de hand was . Ik was voor enkele dagen in het dorpje aan de rand van het bos, op werkvakantie. Dit vanwege een verzoek van een plaatselijke milieugroep. Zij hadden mij gemaild over de grootschalige kapplannen van de plaatselijke boseigenaar en een projectontwikkelaar. Alle vergunningen waren na vele en lange procedures, door de bevoegde instanties verleend. Maar de bewoners van het nabij gelegen dorpje waren fel tegen deze grootschalige kap gekant, ze waren letterlijk en figuurlijk in het geweer gekomen. Maar zoals het overal op deze aardbol gaat, het grote geld wint het gegarandeerd van de arme bezitters van een grijpstuiver. ‘Dan maar publiciteit zoeken als laatste redmiddel,’ was hun redenering. De geweren werden weer aan de muur gehangen en de strijdbijl begraven, het Internet werd het andere, veel intelligentere wapen. Naast deze moderne wapenloze kruistocht hadden de dorpsbewoners een apart en zeer holistisch middel in de strijd geworpen, namelijk, een oud bezweringsritueel. Avonden achtereen werd er in het dorpskerkje onder leiding van een oude priester een soort gebeden ritmisch gezongen. De kleine kapel was tijdens dit gebeuren tjokvol, zelf zo vol dat er mensen op het kerkplein via de open kerkdeuren de bezwerende rituelen volgenden. Maar ondanks al deze inspanningen, verscheen er nog die zelfde week een autobus vol met bosarbeiders. Ze werden zwijgend door de dorpsbewoners bekeken, niemand, maar dan ook niemand sprak een woord met hen, het was beangstigend stil, bijna tegen het spookachtige aan. Dit hadden de motorzaagridders nog nooit mee gemaakt, maar opdracht is opdracht en begonnen zij toch gewoon met omzagen van de bomen. In het dorpskerkje werden de ritmische gebeden steeds heftiger, dag en nacht gingen ze door. Toen, toen was het op een ochtend ineens doodstil, zowel in het godshuisje als in het half gekapte bos, alleen een heel zachte toon van een soort geneuried melodietje was te horen, meer niet. Ik was dus via het internetcontact naar het bos vertrokken om in ieder geval de omstreden sloop van dit prachtige oeroude bos door middel van een rapportage op videofilm vast te leggen. Maar een doodstil bos waar niemand meer aan het zagen was, dat had ik niet verwacht. Wat was er gebeurd, welk bijzonder middel hadden de dorpsbewoners gebruikt om de bosarbeiders te verjagen?

In het enige café, annex hotelletje, van het dorp was het een gigantische drukte. Iedereen was in een opgeruimde feeststemming. Of dat het ritueel had geholpen wisten de bezoekers niet helemaal zeker, maar het kappen van de bomen was gelukkig wel plotseling gestopt. Die avond werd er stevig bier en wijn gedronken en werd er veel gedanst op een zeer speciale melodie, het leek de zelfde melodie die ik ook bij het verlaten bos had horen neuriën. In een gesprek aan de bar, gaf een lid van de plaatselijke milieugroep die mij had uitgenodigd, haar naam was Ziertje, tekst en uitleg over deze ook voor haar wel heel vreemde situatie. “Hebt u er wel eens van gehoord dat een bos wat bedreigd werd met kappen, zelf actief tot een soort actie is over gegaan?” Vroeg ze mij indringend. “Ik kan me niet herinneren dat er zo iets ergens op de wereld is gebeurd,” riep ik haar schreeuwerig toe, om boven het café kabaal uit te komen. We besloten op een wat rustigere plaats ons gesprek voor te zetten, want verstaan is wat anders dan het begrijpen van een verhaal. In de dorpspastorie was het verademend stil, want hier mochten we op uitnodiging van de oude priester ‘rustig babbelen’, zo als hij dat noemde. Geurige thee en biscuittje, bracht zijn huishoudster binnen. “Dat is goed voor de ontspanning, dan praat u wat gemakkelijker,”zei ze lief. In deze rustige sfeer kwamen we samen tot een niet zo rustige ontdekking, namelijk, wat was er die ochtend in het bos gebeurd. De enige die dat een beetje wist was een jongentje van amper vijf jaar. Hij was, zo vertelde te minste zijn moeder, die ochtend met zijn fietsje naar de bosrand gefietst, omdat hij het heel spannend vond, al die stoere mannen met oranjevesten helmen en motorzagen. Maar er waren helemaal geen werkmannen met herrie en zo, vertelde hij even later, geschrokken, aan zijn moeder. “We zijn toen met een groepje mensen maar eens polshoogte gaan nemen,”vervolgde zij het gesprek. De keetwagen waar de arbeiders in bivakkeerde was, ondanks dat er licht in brandde, helmaal leeg. Ook de tractor die gebruikt werd voor het uitslepen van de stammen, stond gewoon met draaiende motor zich brommend te vervelen. Nergens was er iemand te bekennen ook niet in de werkauto’s, die stonden gewoon op slot, en dat was het dan. Later op de dag kwam de politie alles afzetten met roodwitte linten, allemaal heel interessante figuren kwamen kijken. Een rechercheteam met witte pakken deden sporenonderzoek en de avondkranten kopte die zelfde dag nog met veel tamtam,’Bos neemt wraak’ en ‘Bosarbeiders plotseling van aardbodem verdwenen.’ Tot zover haar verhaal. Als er iets ongewoons of ergs is gebeurd, wordt er direct naar de zoekgeraakte of verdwenen personen gezocht, maar waar moesten ze hier zoeken? Nergens was een spoor van geweld of vernieling te vinden, het bos ademde als het ware, in soort hemelse sfeer en een doodse stilte uit.De volgende dag besloot ik samen met Basso, een boomkenner uit de buurt, en Ziertje, een kijkje bij het, nog steeds afgezette, bos te gaan nemen. Afzettingen met roodwitte plastieklinten zeggen mij niet zoveel, want het bos van Nederland is gewoon van iedereen, is misschien mijn, iets te simpele, stelling. Even later liepen we met z’n drieën tussen de mast hoge stammen van het bedreigde bos. “Er is hier iets vreemds aan de hand, iets mysterieus,” fluisterde Basso. Dat vreemde was een soort bijzonder gevoel, of dat we aangekeken werden door onzichtbare wezens. In eens hoorde ik een schreeuw van ontzetting, het was Ziertje.”Er zit allemaal bloed aan mijn handen,”riep ze angstig. Ze wilde een laaghangende tak opzij duwen, maar de tak brak zomaar af, als een luciferhoutje. Het bizarre was dat uit de gebroken tak iets roods vloeide, dat wat Ziertje als bloed bestempelde. Basso en ik wisten ook niet wat zagen. Hij, Basso, was de deskundige op het gebied van bomen, maar dit ging ook zijn bomen verstand ver te boven. “Bloeden van bepaalde soorten bomen komt wel eens voor, maar nooit is dat rood en zeker niet warm,”riep hij een beetje angstig. Ook bij het afbreken van een andere tak liep er een soort rode vloeistof, wat echt op bloed leek, op grond.”Je zou haast zeggen dat de bedreigde bomen iets geflikt hebben, iets waar wij ons beter nu niet mee moeten bemoeien,” het was Ziertje die dat zacht fluisterde. We besloten met het detective spelletje te stoppen, want het leek ons iets te onwerkelijk voor een spelletje. “ Misschien weet de oude priester hier iets meer van, we moeten maar eens met hem gaan praten,”opperde Basso geruststellend.

De oude priester glimlachte ondoorgrondelijk, toen hij ons verhaal aan hoorde. “Niemand anders dan ik alleen weet precies wat er gebeurd is die ochtend,”sprak hij met een haast onhoorbare zachte stem. “Het bos heeft wraak genomen, wraak voor alle door mensen vernielde natuur,”schreeuwde hij plotseling heftig terwijl hij zijn armen omhoog hief. We schrokken ons helemaal te pletter van zoveel plotselinge emotie. Over het gesprek wat hierna volgde, daar kan ik helaas niet veel van beschrijven, want de oude priester wilde niet dat de bomen de schuld van het drama kregen. “Ik ga zorgen dat alles weer normaal gaat worden, alleen moet het eerst geregeld zijn dat het omzagen van het bos absoluut wordt gestaakt, anders doe ik gewoon niets,” zei de oude priester beslist. Zaken en dingen regelen, daar ben ik wel goed in, dus op naar de ‘verantwoordelijke autoriteiten’ zo heet dat met een mooi woord. Ambtenaren, autoriteiten en meer van die regelgevende instanties, als je daar mee moet overleggen gaat er altijd heel veel tijd verloren. Terwijl slechts een handtekening voldoende is om de veronderstelde wraak van het bos ongedaan te maken.Rechtlijnig denkende mensen, kunnen of willen niet geloven dat er naast de gewone bekende zichtbare wereld, ook een ongewone onzichtbare en onbekende wereld is. Niemand weet hoe het precies gegaan is, maar ik denk dat de familieleden van de bosarbeiders veel invloed hebben gehad, want het omzagen van het bos was plotseling van de baan. Heel netjes in een officieel document met, de handtekeningen van de boseigenaar en de burgemeester er onder, werd er afgezien van het verder kappen van het bos. Voor al de gekapte bomen werden zelfs weer jonge boompjes terug geplant. Zwaaiend met het document ging ik naar het huis van de oude priester, ik was nog nooit zo opgelucht en blij geweest. De oude priester las het document woord voor woord, om te kijken of dat er geen verborgen addertjes onder het dichte gras van de ingewikkelde tekst zaten. Maar alles was gelukkig in orde, het bos was gered! Maar nu de volgende stap, de bosarbeiders weer levend terug zien te krijgen. Alle dorpsbewoners werden opgetrommeld voor het grote verzoeningsritueel wat die zelfde avond in het dorpskerkje zou plaats vinden.Toen het donker was geworden kwamen de mensen overal vandaan, iedereen had een kaars of fakkel bij zich. Er werd geen woord gesproken, alleen het geschuifel van honderden geschoeide voeten en het flakkerende geluid van de fakkels, was te horen. Een heel haast onwerkelijk verschijnsel, al die stille grote en kleine mensen die zich in en om het kerkje verzamelde.Toen, op een teken van de oude priester, begonnen plotseling de ritmische gezangen, na verloop van tijd begonnen ze als maar harder en heftiger te klinken. In verte verscheen er boven het geheimzinnige bos een enorme felle rode en gele gloed, het leek net of het hele bos in de brand stond. Na een keiharde knal, die leek op een inslaande bliksem, was het weer aarde donker boven het bos. Het leek net of ze allemaal begrepen hadden wat er gebeurd was, want de ritmische gezangen stierven langzaam weg, en iedereen begon spontaan te applaudisseren. Tijdens de toespraak, die de oude priester, na het applaus hield, zei hij dat niemand voor zonsopgang naar het bos mocht gaan, anders zou het fout gaan met het op heffen van de bezwering. De andere dag, ik heb het zelf met mijn eigen ogen gezien, zaten de bosarbeiders versuft bij elkaar in een open plek van het bos. Niemand van de boswerkers kon precies vertellen wat er gebeurd was, het leek net of ze een lange tijd geslapen hadden. Die zelfde middag nog reed een lange stoet vrachtwagens en personenbusjes het dorp uit.Daarna barste het feest los, het feest van de wraak van het bos.Is het echt zo gegaan? Wie weet, in ieder geval is het beter het bos met rust te laten, anders is het vroeg of laat, te laat.

1 comment:

janwitkam said...

Beste Meeuwis,
Wat een prachtige verhalen,ik zal je verhalen en gedichten lezen en er van genieten.

Groeten Jan Witkam.